Ang Pagkamadinalag-on Nga Nagtuga Sang Pagkabinahinbahin
Anna Mae Yu Lamentillo
Originally published in Night Owl: A Nationbuilder's Manual (Edisyon sa Hiligaynon)
Sadtong nangin masami ang pagkadto ko sa Mindanao bangud sa pagpatindog sang Mindanao Road Network Development, isa ka 2,567 kilometro nga network sang karsada sa mga rehiyon sang Nothern Mindanao, Davao, SOCCSKSARGEN, kag CARAGA—nangin malapad ang akon nga panan-awan sa Islam - baliskad sa imahe nga ginasambit sa masami nga diskurso sa kakulang sang kinaalam sa relihiyon nga Muslim.
Isa sa mga suod ko nga abyan sa law school si Farahnaz Ali Ghodsinia, isa ka Muslim. Isa ka bes, kaupod ko sia kag may nakita kami nga ulod sa tupad sang iya windshield. Ginhatagan ko gilayon sia sang papel agud ihaboy ini. Imbes nga patyon ang ulod, inanay niya ini nga ginbalik sa mga hilamon. Iya ginsambit nga sa sulod sang pila ka ka semana mangin alibangbang na ini. Nahinun-anon ko nga ini isa ka representasyon sang Islam nga kinahanglan mapahibalo sang kadam-an.
Suno sa isa ka survey sang Pew Research sadtong 2015, madamo sa mga tawo sa pila ka pungsod nga may daku nga populasyon sang Muslim may indi maayo nga panan-aw sa ISIS. Kaupod na diri ang Lebanon, Israel, Jordan, Palestinian Territory, Indonesia, Turkey, Nigeria, Malaysia, kag Senegal. Nahinambit man ang 92 porsyento sang mga Muslin sa Indonesia kag 91 porsyento sang mga Muslim sa Iraq nagapati nga ang mga suicide bombings kontra sa mga sibilyan sa pangalan sang Islam wala gina-tolerar ukon indi insakto.
Ginpakita man sa pagtuon nga sa madamo nga kaso, ang publiko sa mga pungsod sang nga may dalagku nga populasyon sang Muslim subong sang Nigeria kag Lebanon nagakalangkag subong sa iban nga pungsod nahanungod sa banta sang Islamic extension.
Ang pagpanglapas ukon pagkaakig indi pamaagi sang relihiyon. Indi patas nga kondenahon ang mga Muslim sa krimen nga ginhimo sang iban. Subong sang masami ihambal sa akon ni Farah, ang pagpatay sa isa ka inosente nga tawo wala sing lugar sa matuod nga Islam.
Isa ka bes nga nagkadto ako sa US-ASEAN Women Leaders Academy sa Indonesia, ang pungsod nga may pinakadaku nga populasyon sang Muslim sa kalibutan. Ini ang una nga kahigayonan nga nakabisita ako sa Istiqlal (Independence) Mosque, ang pinakadaku nga mosque sa Southeast Asia nga ginapatindog sa sulod sang 17 ka tuig kag gindesinyo ni Frederich Silaban, isa ka Kristyano nga arkitekto halin sa North Sumatra. Suno sa amon tour guide, ang mosque nangin simbolo sang rehiliyoso nga pagpaumod bangud nagatindog ini sa atubang mismo sang Jakarta Cathedral, ang pinakadaan nga Roman Catholic cathedral sa Jakarta nga ginpatindog sa neo-gothic nga estilo. Sa kada may daku nga selebrasyon sang Kristyano man ukon Muslim, ang isa ka institusyon nagabukas sang ila paradahan agud magamit sang magtimbang nga institusyon.
Wala sang punto ang pagbulag ukon pagpalapad sang daw linya nga nagatunga sa mga Kristyano kag Muslim. Kon ang mga lalaki kinahanglan manindugan para sa patas nga kinamatarong sang mga kababayenhan, ang mga Katoliko dapat man manindugan kaupod ang aton mga kautoran nga Muslim para sa matuod kag nagapabilin nga katawhayan. Dapat kita ang una nga magkontra sa kada may diskriminasyon kontra sa mga Muslim. Hambal sang isa ka sadto ka halambalon nga Intsik, “Just as a fence has to be built with pegs, an able person needs the help of three others.