top of page
Anna Mae "Anime" Yu Lamentillo Logo

Ang Pilipinas Mangin Miyembro Sang Trillion-Dollar Club

Anna Mae Yu Lamentillo

Originally published in Night Owl: A Nationbuilder's Manual (Edisyon sa Hiligaynon)


Ang ekonomiya sang Pilipinas ara sa ika-28 nga pinakadaku nga ekonomiya sa kalibutan suno sa GDP (Puchasing Power Parity) base sa 2018 estimate sang International Monetary Fund. Sa idalum sang administrasyon ni Presidente Rodrigo Duterte, nagtipon ang Pilipinas sang GDP (PPP) nga P956 bilyon sadtong 2018. Kon mapabilin sang Pilipinas ang gina-asahan nga GDP Growth nga 6.5 porsyento sa masunod nga dekada, ang aton pagka “tiger cub economy” mahimo mangin parte sang trillion-dollar club, nga ginapasakupan sa karon sang Estados Unidos, China, India, Japan, Germany, Russia, Indonesia, Brazil, United Kingdom, France, Mexico, Italy, South Korea, Spain, Saudi Arabia, kag Canada.

 

Sa isa ka report nga gintig-ulohan “Philippines Tiger Economy Still Set For Dynamic Growth”, ang prediksyon sang chief economist sang IHS Asia-Pacific nga si Rajiv Biswas amo nga sa tuig 2022, malab-ot sang Pilipinas ang upper middle-income status samtang ang mabakod nga pag-usbong sang ekonomiya mabatyagan sang pumuluyo. Nahinambit sini nga ang ekonomiya sang Pilipinas nakahanda nga maga-doble sa 2026 tuhoy sa GDP nga $1 trilyon sa tuig 2032. Ang epekto sa mga pumuluyo naga-umpisa na. Suno sa Philippine Statistics Authority (PSA), nagnubo sang 6.6 porsyento ang poverty incidence sang mga Pilipino – gikan sa 27.6 porsyento sadtong katung-anan sang 2015, nagnubo ini sa 21 porsyento sadtong una nga katunga sang tuig sang 2018. Sa report sang National Economic and Development Authority (NEDA), gikan sa 15.3 porsyento nagtaas na ang average income sa 21.2 porsyento.

 

Skyway Stage 3

Suno kay NEDA Undersecretary Adoracion Navarro, ang pag-saka sang per capita income sa pinakamanubo nga 30 porsyento sang mga pumuluyo nagtaas – gikan sa 20.6 porsyento sang 2012-2015 period nangin 29.2 porsyento sang tinalikdan nga 2015- 2018. Nagapabutyag ini sang pagtaas sang kita sang mga kubos nga mga pumuluyo kag nakabulig sa pagbuhin sang kapigaduhon sa mga pamilya kag indibidwal nga Pilipino.

 

Pinakamataas nga credit rating

 

Ginhatagan man sing igtalupangod sang World Economic Forum ang potensyal sang Pilipinas sa Intergenerational Equity and Sustainability. Sadtong Abril 2021, nabaton sang pungsod ang pinakamataas nga credit rating gikan sa international debt watcher nga S&P Global Ratings. Gin-upgrade sang S&P ang malawig nga sovereign credit rating sang Pilipinas gikan sa “BBB” asta sa “BBB+” - duha ka halintang ang gintaas sang investment grade rating – nga may “stable” outlook.

 

Nagpaandam sadto ang IMF natuhoy sa nagataas nga inflation sa tuig 2018 bilang posible nga pagtilaw apang indi na ini isyu sa karon. Sa pagkamatuod, ang panan-aw sang Asian Development Bank manaog ang inflation sa 3.8 porsyento sa 2019 kag 3.5 porsyento sa 2020. Prediksyon man sini nga maga-taas ang per capita GDP Growth sa 4.8 porsyento sa 2019 kag 2020.

 

Tarlac-Pangasinan-La Union Expressway (TPLEX)
Pagpadaku sang pangpubliko nga pamuhunan

Sa economic assessment nga ginbantala sang 2018, ginhatagan sing igtalupangod sang IMF ang kinahanglanon sa pagpadaku sang pangpubliko nga pamuhunan sa Pilipinas kon luyag sini mapabilin nga mapausbong sing malawig nga panahon kag mabuhinan ang kapigaduhon. Ginsaad sini nga ang pangpubliko nga pamuhunan, kon maayo ang pagpalakat kag malab-ot ang target, mahimo makabulig ini sa pagpabaskog sang pangkabilugan nga produktibidad, mapabaskog ang pribado nga pamuhunan, kag mabuhinan ang kapigaduhon pinaagi sa paghimo kag paghatag sang trabaho. Suno sa IMF Investment and Capital Stock Dataset, ang Pilipinas nagagasto lamang sang 3.9 porsyento sang GDP sini sa pangpubliko nga pamuhunan sadtong 2015. Mas manubo ini ikumparar sa kaiping nga mga pungsod subong sang China (13.5%), Malaysia (9.2%), Vietnam (6.9%), Thailand (6.2%), kag India (5.9%).

 

Build, Build, Build

Ang Build, Build, Build ang medium term sang administrasyon ni Duterte nga mapataas ang pag gasto sa imprastraktura halin sa 5.4 porsyento sang Gross Domestic Product (GDP) sang pungsod sa 2017 tubtob sa 7.3 porsyento sa hingapusan sang 2022. Mas mataas ini sang 2.4 percent average sang nagligad nga anum ka administrasyon sang nagligad nga lima ka dekada – kag ang pinakamataas nga alokasyon sang budget para sa imprastraktura sa kasaysayan sang Pilipinas.

 

Halin sadto, 6.5 milyon nga trabaho ang nahimo agud mapatukod ang 29,263 kilometro ka mga karsada, 5,950 ka mga taytay, 11,340 nga mga evacuation centers, 150,149 nga mga eskwelahan, 214 nga mga hulogpa-an, kag 451 ka mga dulongka-an.

 

Tarlac-Pangasinan-La Union Expressway (TPLEX)
Ang Mega Bridge Masterplan

Isa sa daku nga mga proyekto sang Build, Build, Build ang Mega Bridge Program, isa ka masterplan ang ginlatag nga pundasyon para sa isa ka serye sang malip-ot kag malaba nga mga taytay nga naga-angut sa mga kabanwahanan agud madayon ang pag-angut sang Luzon, Visayas, kag Mindanao pinaagi sa land travel.

 

Suno kay DPWH Secretary Villar, ang una nga proyekto sa idalum sang master plan

ang Panguil Bay Bridge, taytay nga may 3.7 kilometro nga nagaangut sa Tangub City sa Misamis Occidental kag Tubod sa Lanao del Norte, nag-umpisa sadtong Nobyembre 2018. Kag

natapos sang 2023, ang 2.5 oras nga biyahe sa Tangub kag Tubod mangin 10 minuto

na lang. Palip-uton man sini sa 20 minuto ang biyahe halin sa Ozamiz City padulong

sa Misamis Occidental kag Mukas, Kolambugan, sa Lanao del Norte sa anay 2.5 oras

(gamit ang RORO operations).

 

Ang mga detalyado nga engineering design sang Guicam Bridge sa Zamboanga, Sibugay kag tatlo ka taytay sa Tawi-Tawi (Nalil-Sikkiat Bridge, Tongsinah-Paniongan Bridge, kag Malassa-Lupa Pula Bridge) kalakip man sa Improving Growth Corridors in Mindanao Road Sector Project (GCMRSP) sa idalum sang Asian Development Bank.


Sa subong, anum ka taytay ang nagapaidalum sa feasibility study:

(1) ang Bohol-Leyte Link Bridge, 22 kilometro nga taytay nga tuyo palip-uton ang pagbiyahe halin sa mga banwa sang Bohol kag Leyte sa sulod sang 40 minuto;

(2) ang Negros-Cebu Link Bridge, 5.5 kilometro nga taytay nga magaangut sa Negros kag Cebu sa sulod sang 10 minuto;

(3) ang Cebu-Bohol Link Bridge, 24.5 kilometro nga taytay nga mapadasig ang oras sa pagbiyahe sang 70 porsyento gikan sa kinaadman nga duha ka oras kag napulo ka minuto, mangin 30 minuto na lamang;

(4) ang Luzon Sorsogon-Samar Link Bridge, 18.2 kilometro nga taytay nga magaangut sa Isla sang Samar sa Western Visayas sa isla sang Allen-Matnog;

(5) ang Samal Island-Davao City Connector Bridge nga may 3.98 kilometro nga taytay nga maga-angut sa Samal Circumferential Road sa Davao City; kag

(6) ang Bataan-Cavite Interlink Bridge, 32 kilometro inter-island bridge nga maga-angut sa Mariveles, Bataan sa Corregidor kag sa Naic, Cavite.

Anna Mae "Anime" Yu Lamentillo Logo

Join our mailing list

Be a Night Owl Insider and Stay Informed About the Journey. Subscribe today!

By clicking Subscribe, I agree to allow Night Owl to use the information I provide to keep me updated on Night Owl updates via email.

Thanks for subscribing!

Content Preview

Night Owl logo

Night Owl: The Nationbuilder's Manual

  • Facebook
  • TikTok
  • Instagram
  • YouTube
  • Facebook
  • Amazon Music
  • Amazon Author
  • Spotify
  • Soundcloud
  • Apple Music
  • Apple Podcast
  • Tidal

© 2017-2024 Night Owl by Anna Mae Yu Lamentillo

Distributed by Manila Bulletin Publishing and Little Ninja, Inc.

bottom of page