Originally published in Night Owl: A Nationbuilder's Manual (Bisaya nga Edisyon)

Sa wala pa ang unom ka buwang pagtak-op sa Boracay, ang coliform bacteria sa Bolabog miabot sa 1,000,000 most probable number (MPN) per 100 milliliter (ml). Hagip-ot kaayo ang mga dalan ug ingon sa dili na maagian sa mga sakyanan. Nakigkompetensiya ang mga pedestrian sa mga pedicab ug tricycle alang sa unsa mang gamayng espasyo nga nahabilin sa dalan. Walay mga aseras. Ang mga establisamento misulod sa baybayon, adunay mga bahin nga wala nay nahabilin nga balas.

Paglabay sa unom ka buwan, dako ang kausaban sa kalidad sa tubig. Matod ni Department of Environment and Natural Resources (DENR) Secretary Roy Cimatu, ang natalang gidaghanon sa coliform bacteria anaa sa 19-20 MPN/100 ml na lang. Mas ubos kini tandi sa acceptable threshold nga 100 MPN/100 ml alang sa dapit sa paglangoy, ug 200 MPN/100 ml sa mga lugar alang sa noncontact sport.

Adunay kinatibuk-ang 1,438 ka estruktura, nga gitukod sa sulod sa mga easement area, ang gitangtang. Ang mga agianan, nga naghingapin ang kahagip-ot kanhi aron makasulod ang mga sakyanan, luag na alang sa two-way traffic. Ang mga sidewalk gihimo usab nga PWD-friendly. Mahimuot na karon ang mga turista sa mas halapad nga beach front tungod kay higpit nga gipatuman ang 30 ka metrong easement gikan sa baybayon.

Niadtong sinugdanan, matod sa mga kritiko, ang pagtak-op sa Boracay ingon sa bayolente nga lakang, wala tun-i ang diskarte. Walay basehan ang ilang pamahayag.

Niadtong mibisita ako sa Florida isip kabahin sa International Visitor Leadership Program (IVLP) sa US Department of State, nasayran kong ang pagtak-op sa mga beach kabahin sa usa ka standard operating procedure nga adunay kalabotan sa Algal Bloom Monitoring. Dili pa lang dugay, gitak-opan ang Jupiter Beaches sa Palm Beach County, Hobe Sound Beach, ug Bathtub Beach sa Martin County.

Sa Rhode Island, sa higayon nga ang konsentrasyon sa enterocci bacteria sa tubig sa lapyahan mosaylo sa 60 colony-forming units per 100 milliliter, ipahigayon nila ang temporaryong pagtak-op sa beach. Niadtong 2018 lang, nagpahigayon og dili momenos sa 40 beach closures sa Rhode Island, lakip ang Briar Point Beach sa Coventry, Camp Beach sa Kingston, Bristol Town Beach, Oakland Beach sa Warwick, ug Sandy Point Beach sa Portmount. Dili pa lang dugay, ang Maya Bay sa Thailand, nga gipasikat sa pelikula ni Leonardo DiCaprio nga “The Beach,” gitak-opan usab nga walay gisitar nga oras kon kanus-a subling mangabli.

Dihang subling nangabli ang Boracay niadtong Oktubre 2018, gihisgotan ni Department of Public Works Secretary (DPWH) Mark Villar nga giablihan usab ang Phase 1 sa 4.1 ka kilometrong Boracay Circumferential Road ug Flood Control Project.

Karon, ang alignment, nga nabawi human sa pagpatuman sa 12-meter road setback rule, makabaton og doble nga katuyoan— aron mapagaan ang dagayday sa trapiko ug isip estrukturang panglikay ng baha.

Ang roadway plan, nga gilakipan sa pagbutang og kinatibuk-ang 1,273 ka piraso sa high-density polyethylene pipes (HDPE), pagtukod og loading ug unloading bays, mga aseras, ug plant strips, nasugdan nang gigamit niadtong Disyembre 2018.

Ang unang duha ka yugto sa 21.64 ka kilometrong Boracay Circumferential Road nahingpit niadtong Disyembre 2020. Ang proyekto magsumpay sa nag-unang mga entry point sa Boracay ug makaiban sa oras sa biyahe og dul-an sa 75 porsento. Naghatag usab kini og access sa Ati Community Village.